Mục lục

Sẽ có “thành phố hàng hóa” tại khu vực sân bay Long Thành?

Khu vực sân bay Long Thành được quy hoạch dành 136 ha để xây “thành phố hàng hóa” – trung tâm logistics hàng không kết hợp khu phi thuế quan, hướng tới khu thương mại tự do.

1. Giới thiệu: Cargo City Long Thành – khái niệm mới trong logistics hàng không

Trong quy hoạch phát triển sân bay Long Thành, phía Tây Nam của khu cảng hàng không quốc tế được dành diện tích khoảng 136 hecta để hình thành mô hình “thành phố hàng hóa” (Cargo City). Khu này sẽ trở thành trung tâm logistics hàng không hiện đại, gắn liền với cơ chế phi thuế quan và khu thương mại tự do, nhằm khai thác tối đa lợi thế vị trí và hạ tầng sân bay.

Đề xuất này đang được Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) chủ trì phối hợp với các bộ ngành về xây dựng khung pháp lý, chức năng, lộ trình và cơ chế ưu đãi để “thành phố hàng hóa” có thể vận hành hiệu quả, đáp ứng xu hướng logistics quốc tế.

2. Mục tiêu và chức năng của khu “thành phố hàng hóa”

2.1. Trung tâm logistics hàng không

Khu 136 ha sẽ là trung tâm điều phối hàng hóa quốc tế – nội địa, xử lý xuất nhập khẩu hàng không, kho bãi trung chuyển và các dịch vụ liên quan như đóng gói, kiểm tra chất lượng và giao nhận.

2.2. Khu phi thuế quan & thương mại tự do

Theo định hướng, khu Cargo City sẽ kết hợp mô hình khu phi thuế quan, nơi hàng hóa tạm nhập – tái xuất được quản lý theo chế độ đặc biệt. Về lâu dài, khu có thể phát triển thành khu thương mại tự do quốc tế, áp dụng chính sách ưu đãi thuế và thủ tục thông thoáng để thu hút doanh nghiệp logistics, thương mại điện tử, doanh nghiệp xuất nhập khẩu quốc tế.

2.3. Động lực phát triển kinh tế vùng

Khi đi vào vận hành hoàn chỉnh, trung tâm hàng hóa tại Long Thành được kỳ vọng đóng góp khoảng 0,7% GDP vùng Đông Nam Bộ và 1-2% giá trị xuất nhập khẩu quốc gia mỗi năm. Dự kiến khu cũng sẽ tạo việc làm lên đến vài chục nghìn người (kể cả trực tiếp và gián tiếp) trong các lĩnh vực logistics, kho vận, dịch vụ phụ trợ và thương mại.

3. Yêu cầu pháp lý & quy hoạch

3.1. Thẩm quyền & cơ chế chính sách

Việc hình thành khu thương mại tự do hoặc phi thuế quan đòi hỏi khung pháp lý rõ ràng. ACV đang phối hợp với Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính để xác định mô hình quản lý, phạm vi dịch vụ và các điều kiện thành lập. Đề án trung tâm hàng hóa sẽ phải trình cấp có thẩm quyền, đảm bảo tuân thủ luật hải quan, thuế và quản lý thương mại quốc tế.

3.2. Rõ ràng chức năng & lộ trình

Một trong các điểm được yêu cầu là xác định chức năng cụ thể của khu – kho trung chuyển, kho cấp 1, khu xử lý kiểm tra, văn phòng logistics – và lên lộ trình phát triển theo giai đoạn, từ áp dụng chế độ quản lý thuế thông thường sang mô hình phi thuế quan hoặc thương mại tự do.

3.3. Kết nối hạ tầng & phối hợp địa phương

Khu Cargo City phải kết nối chặt chẽ với hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt, cảng biển (cảng Phước An) và hạ tầng phụ trợ để đảm bảo luồng logistics thông suốt. ACV cũng cần làm việc với UBND tỉnh Đồng Nai để đồng bộ quy hoạch, kết nối địa phương và đảm bảo các tuyến tiếp cận hàng hóa hiệu quả.

4. Thách thức & rủi ro

Pháp lý & cơ chế ưu đãi chưa rõ: Việc hình thành khu phi thuế quan hoặc thương mại tự do cần sự chấp thuận cao từ cấp trung ương.
Chi phí đầu tư hạ tầng lớn: Xây dựng hệ thống kho, khu xử lý hàng hóa, hệ thống an ninh, giao thông nội bộ yêu cầu vốn cao.
Thu hút doanh nghiệp ổn định: Khu cần có chính sách tốt để thu hút doanh nghiệp logistics quốc tế và trong nước tham gia.
Quản lý hoạt động xuyên biên giới: Do mô hình liên quan xuất nhập khẩu, kiểm tra hải quan và logistics quốc tế, cần quản lý chặt chẽ để tránh rủi ro gian lận, thất thoát hàng hóa.

5. Lợi ích cho phát triển khu vực & quốc gia

Cải thiện năng lực logistics khu vực: Cargo City Long Thành sẽ là điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế, rút ngắn thời gian vận chuyển, tăng hiệu quả chuỗi cung ứng Đông Nam Bộ và vùng kinh tế phía Nam.
Thu hút đầu tư & phát triển công nghiệp phụ trợ: Các doanh nghiệp về kho, chế biến, đóng gói và logistics sẽ được kéo về khu vực quanh sân bay, hình thành vùng công nghiệp – dịch vụ gắn với cảng hàng không.
Gia tăng giá trị xuất nhập khẩu qua đường hàng không: Dự kiến lưu lượng hàng hóa qua sân bay Long Thành có thể tăng 15-20%/năm khi trung tâm hàng hóa đi vào hoạt động.
Tác động lan tỏa kinh tế: Việc hình thành Cargo City sẽ thúc đẩy bất động sản, dịch vụ, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động tại địa phương và vùng phụ cận.

6. Kết luận

“Thành phố hàng hóa” trong vùng sân bay Long Thành là ý tưởng lớn, mang tầm chiến lược để biến Long Thành không chỉ thành sân bay quốc tế hiện đại, mà còn là trung tâm logistics hàng không quốc gia. Với 136 ha được quy hoạch, mô hình này nếu được triển khai hiệu quả sẽ đóng góp đáng kể cho phát triển kinh tế vùng và quốc gia.

Tuy nhiên, để thành công, dự án cần được định hình rõ ràng về mô hình, thẩm quyền, cơ chế quản lý và kết nối hạ tầng đồng bộ. Nếu các bước chuẩn bị được thực hiện nghiêm túc, Long Thành có thể trở thành “Cargo City” – trái tim hàng hóa của Việt Nam và Đông Nam Á trong tương lai.

Đọc thêm:

Vận Chuyển Sách bằng Đường Biển đi London

Vận Chuyển Hạt Cà Phê từ Đắk Lắk đi Birmingham

Vận chuyển đường hàng không đi Singapore