Book tải hàng không đi Mỹ, Tin tức hàng không
“Tình hình sẽ tệ đến mức nào?” – Thị trường hàng không chờ đợi tác động từ thuế quan và thay đổi chính sách de minimis
“Tình hình sẽ tệ đến mức nào?” – Thị trường hàng không chờ đợi tác động từ thuế quan và thay đổi chính sách de minimis
Việc Mỹ chính thức hủy bỏ ngưỡng miễn thuế de minimis đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đang đặt thị trường hàng không toàn cầu trước nguy cơ sụt giảm mạnh về nhu cầu và tạo ra một chuỗi tác động chưa từng có lên thương mại điện tử và logistics.
Khối lượng vận tải hàng không toàn cầu trong tháng 4 đã tăng +4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, việc Mỹ chính thức xóa bỏ ngưỡng miễn thuế (de minimis) cho các lô hàng từ Trung Quốc từ ngày hôm nay (2/5), cùng với bối cảnh kinh tế vĩ mô đầy bất ổn, đang đặt ra câu hỏi lớn cho thị trường hàng không năm 2025: “Tình hình sẽ tệ đến mức nào?”, theo đánh giá của công ty phân tích thị trường Xeneta.
Trong 10 năm qua, người tiêu dùng Mỹ không phải chịu thuế với các lô hàng trị giá dưới 800 USD, khiến lưu lượng hàng xuyên biên giới vào Mỹ tăng vọt lên khoảng 1,35 tỷ gói hàng mỗi năm. Chính sách tương tự (nhưng với ngưỡng thấp hơn) cũng được áp dụng tại một số quốc gia khác. Tuy nhiên, kể từ hôm nay, các mặt hàng giá trị thấp từ Trung Quốc và Hồng Kông sẽ phải chịu mức thuế mới lên tới 145%, trong khi hàng qua đường bưu điện sẽ chịu mức thuế 120% hoặc phí cố định 100 USD, tăng lên 200 USD kể từ ngày 1/6.
Khoảng 50% lưu lượng hàng hóa hàng không trên tuyến Trung Quốc – Mỹ là thương mại điện tử, chiếm khoảng 6% tổng lưu lượng toàn cầu. Việc nhu cầu sụt giảm mạnh có thể khiến các hãng vận chuyển khó khăn trong việc lập kế hoạch công suất, với những dấu hiệu ban đầu là hủy chuyến bay chở hàng và tái cơ cấu mạng lưới vận chuyển.
Một trong những “ông lớn” thương mại điện tử của Trung Quốc – Temu – đã phản ứng bằng việc cắt giảm mạnh chi phí quảng cáo tại Mỹ. Nhưng theo ông Niall van de Wouw – Giám đốc bộ phận hàng không của Xeneta – tác động đến vận tải hàng không toàn cầu sẽ vượt xa biên giới nước Mỹ, bởi ngành này đã phụ thuộc đáng kể vào nguồn thu từ thương mại điện tử trong suốt 2–3 năm kể từ khi COVID-19 bùng phát.
“Đây là con dao hai lưỡi. Nhu cầu sụt giảm trên một trong những tuyến hàng không trọng yếu từ châu Á – Thái Bình Dương đến Bắc Mỹ chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng lớn. Nhưng việc các hãng điều chuyển công suất trên phạm vi toàn cầu cũng sẽ để lại tác động tương tự,” ông van de Wouw nhận định.
Ông cho rằng 2025 có thể là năm “chúng ta mệt mỏi với từ ‘chưa từng có tiền lệ’ trong các bản tin thị trường”. Bức tranh kinh tế vĩ mô sẽ phụ thuộc vào thời gian kéo dài của sự bất ổn này và điều gì chờ đợi ở phía trước – và hiện tại, triển vọng là khá ảm đạm.
Nhu cầu thị trường yếu trong tháng 4 và áp lực giảm giá
Giá cước giao ngay hàng không toàn cầu trong tháng 4 chỉ tăng +3% so với cùng kỳ năm trước – tháng thứ hai liên tiếp ghi nhận mức tăng một chữ số, cho thấy xu hướng suy yếu của nhu cầu. Cùng lúc đó, giá nhiên liệu máy bay phản lực giảm -24% so với cùng kỳ trong ba tuần đầu tháng 4 – góp phần kìm hãm tốc độ tăng của giá cước.
Công suất vận chuyển tăng nhẹ +3% so với tháng 4/2024, nhưng hệ số tải trọng động (dynamic load factor) – chỉ số đo hiệu quả sử dụng công suất – giảm 3 điểm phần trăm so với tháng trước, còn 57%.
Các biện pháp thuế quan của Mỹ được công bố vào ngày 2/4 – được gọi là “Ngày Giải phóng” – đã tạo ra một làn sóng đẩy mạnh vận chuyển bằng đường hàng không từ nhiều quốc gia châu Á sang Bắc Mỹ, giúp lưu lượng và giá cước tăng hai chữ số. Tuyến Đông Nam Á – Bắc Mỹ tăng +13% so với tháng trước, còn tuyến Đông Bắc Á – Bắc Mỹ tăng +10%. Tuy nhiên, những mức tăng này bắt đầu đảo chiều vào nửa cuối tháng 4 sau khi Mỹ công bố hoãn áp thuế trong 90 ngày và áp mức thuế trả đũa +145% lên Trung Quốc.
Tuyến Bắc Mỹ – Đông Bắc Á ghi nhận mức tăng giá mạnh nhất tháng (+14%) do các nhà xuất khẩu gấp rút giao hàng sang Trung Quốc và Hồng Kông trước khi thuế quan có hiệu lực.
Ở các tuyến khác, giá cước giao ngay từ Trung Đông & Trung Á đi châu Âu giữ nguyên so với tháng trước nhưng giảm mạnh -26% so với cùng kỳ do áp lực cung giảm từ sự gián đoạn tại Biển Đỏ hồi đầu năm. Tuyến xuyên Đại Tây Dương chiều Tây giảm -7% so với tháng trước, do công suất tăng từ các chuyến bay mùa hè và sự chững lại do lễ Phục sinh cũng như nguy cơ áp thuế từ Mỹ.
Tuyến Đông Bắc Á – châu Âu ghi nhận mức tăng giá nhẹ và tăng +10% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, chiều ngược lại giảm sâu -17% YoY do mất cân bằng thương mại.
Chờ xem “bão” lớn đến đâu
Theo ông van de Wouw, dữ liệu tháng 4 chưa đủ để phản ánh xu hướng cả năm vì mọi biến động đang bị “đẩy lùi”. Các doanh nghiệp đang cố gắng điều chỉnh để giảm thiểu tác động, nhưng vẫn không biết hậu quả thực sự sẽ như thế nào. Ông dự báo tháng 5 sẽ cho thấy rõ mức độ rối loạn trong chuỗi logistics do chính sách mới.
“Tôi tự hỏi có bao nhiêu người tiêu dùng Mỹ biết đến quy định de minimis – và rằng giờ đây nó đã bị thu hồi. Một đồng nghiệp tại Cirrus Global Advisors đã đăng tải rằng một thiết bị bảo vệ điện mua trên Temu với giá 19,49 USD đã tăng lên 48,38 USD sau khi cộng thêm phí vận chuyển và thuế nhập khẩu. Rõ ràng, thời kỳ ‘miễn phí vận chuyển từ Trung Quốc’ đã kết thúc,” ông nói.
Dù các dự báo trước đây cho rằng nhu cầu hàng không sẽ tiếp tục tăng 4–6% trong năm 2025 sau mức tăng hai chữ số của năm 2024, ông cho rằng việc điều chỉnh dự báo lúc này là “vô nghĩa”.
“Giá cước có thể thấp hơn là tin vui cho các nhà vận chuyển, nhưng nếu hàng hóa không thể bán ra vì bị đánh thuế quá cao thì điều đó lại là tin xấu cho toàn bộ nền kinh tế và nhu cầu hàng không. Với hầu hết hàng hóa, giá cước thấp cũng không thể bù đắp được mức thuế hiện nay.”
Hiện tại, mọi con mắt đang đổ dồn về thương mại điện tử.
“Đây có lẽ là ‘bình yên trước cơn bão’. Nếu chính sách de minimis mới được duy trì – và lý do gì khiến họ phải thay đổi khi đã đầu tư mạnh vào việc này – thì chắc chắn nó sẽ gây tổn hại lớn cho lưu lượng vận tải hàng không từ Trung Quốc sang Mỹ. Ngành hàng không truyền thống sẽ không thể bù đắp được cho sự sụt giảm của thương mại điện tử. Các hãng bay sẽ phải điều chỉnh mạng lưới – điều này có thể mang lại lợi ích cho các thị trường khác, nhưng các doanh nghiệp vẫn cần điều kiện thương mại thuận lợi để tận dụng cơ hội đó.”
