Mục lục

Cuộc chiến sinh tồn của các hãng bay giá rẻ châu Á

Các hãng hàng không giá rẻ châu Á đang vật lộn trước áp lực chi phí tăng cao, biên lợi nhuận mỏng và cạnh tranh khốc liệt – bài viết phân tích chiến lược sinh tồn.

1. Bối cảnh khó khăn của mô hình hàng không giá rẻ

Trong những năm gần đây, các hãng hàng không giá rẻ (low-cost carriers) tại châu Á từng là “ngôi sao” tăng trưởng mạnh mẽ, mở rộng mạng bay, thu hút người dùng với vé giá rẻ. Tuy nhiên, sau đại dịch COVID-19, tình hình đã thay đổi đáng kể. Các yếu tố chi phí nhiên liệu, chi phí lao động, chi phí dịch vụ mặt đất và lệ phí sân bay đều tăng mạnh, khiến mô hình lợi nhuận mỏng của các hãng giá rẻ trở nên rất dễ lung lay.

Nhiều hãng đã bắt đầu báo lỗ lớn, có hãng buộc phải thu hẹp mạng bay, cắt giảm chi nhánh hoặc rút khỏi thị trường ít hiệu quả. Cạnh tranh trong nội vùng, áp lực từ các hãng bay truyền thống lấn sân vào phân khúc giá rẻ, đồng thời sự biến động nhu cầu du lịch và công tác cũng đặt các hãng giá rẻ vào tình trạng phải tìm cách tồn tại.

2. Áp lực chi phí – thử thách lớn đối với các hãng giá rẻ

2.1. Nhiên liệu và chi phí vận hành tăng vọt

Nhiên liệu bay luôn là phần chi phí lớn nhất của hãng hàng không. Khi giá dầu biến động, chi phí nhiên liệu tăng cao là cú sốc nặng đối với các hãng “ví mỏng”. Ngoài ra, chi phí về bảo dưỡng, bảo hành, phụ tùng cũng gia tăng theo áp lực nhập khẩu linh kiện và chi phí logistics.

2.2. Chi phí lao động và hoạt động mặt đất

Việc tăng lương phi công, tiếp viên và nhân viên sân bay khiến chi phí nhân sự là gánh nặng lớn cho các hãng. Hơn nữa, chi phí dịch vụ mặt đất – như đỗ máy bay, tiếp nhiên liệu, chăm sóc mặt đất – cũng càng ngày càng cao, nhất là tại các sân bay quốc tế lớn.

2.3. Lệ phí sân bay và phụ phí dịch vụ

Các sân bay tăng phí hạ cánh, phí dịch vụ hàng không, thuế sân bay… để trang trải chi phí đầu tư hạ tầng. Các hãng giá rẻ, vốn dựa vào mô hình chi phí thấp, khó có thể chuyển hết phụ phí này sang khách mà không mất lợi thế cạnh tranh.

2.4. Biên lợi nhuận mỏng

Các hãng bay giá rẻ vốn vận hành với biên lợi nhuận rất thấp. Khi chi phí tăng lên đáng kể, biên lợi nhuận dễ bị “thổi bay”. Không có quỹ đệm lớn, họ dễ chao đảo trước các cú sốc.

3. Những hãng bay gặp khó & bài học từ thất bại

Một số hãng giá rẻ châu Á đã phải đóng cửa hoặc thu hẹp hoạt động vì không chịu nổi áp lực chi phí. Ví dụ: Jetstar Asia (Singapore) đã tuyên bố ngừng hoạt động khi gặp lỗ lớn. Một số hãng khác như HK Express, AirAsia cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi mở rộng mạng bay mới mà chưa có đủ lượng khách để bù chi phí vận hành.

Những bài học được rút ra:

Mở đường bay mới khi có lượng khách ổn định, không bỏ chạy vào vùng rủi ro cao.
Đa dạng hóa nguồn doanh thu: ngoài vé, có thể khai thác dịch vụ phụ trợ (hàng hoá, logistic, quảng cáo).
Tối ưu chi phí trong hoạt động nội bộ – quản trị tinh gọn, hợp đồng dịch vụ, công nghệ hỗ trợ.

4. Chiến lược để tồn tại và phục hồi

4.1. Tái cơ cấu mạng bay

Đóng các chặng kém hiệu quả, tăng tần suất trên tuyến có tiềm năng. Tập trung vào các điểm đến có nhu cầu cao, khách thường xuyên.

4.2. Hợp tác, liên kết

Các hãng giá rẻ có thể hợp tác với hãng bay truyền thống để hưởng lợi từ mạng bay liên tuyến, mã chia sẻ (codeshare). Ngoài ra, liên danh với hãng logistic để tăng nguồn thu thêm.

4.3. Dịch vụ phụ trợ & doanh thu phi vé

Khai thác thêm các dịch vụ như hành lý trả phí, chọn chỗ, đồ ăn trên máy bay, quảng cáo trong cabin, logistics hàng hoá… để gia tăng nguồn thu ngoài vé.

4.4. Kiểm soát chi phí & đổi mới sáng tạo

Sử dụng máy bay tiết kiệm nhiên liệu, áp dụng công nghệ số trong vận hành – từ bán vé, quản lý đội bay đến tối ưu lịch bay. Giảm chi phí quản lý, hợp đồng dịch vụ hiệu quả hơn.

5. Triển vọng & mối nguy

Trong bức tranh toàn cầu, ngành hàng không đang hồi phục. Nhu cầu du lịch quốc tế tăng trở lại là cơ hội cho các hãng giá rẻ. Nhưng nguy cơ vẫn rất rõ: chi phí bất ổn, cạnh tranh gia tăng, sự khó đoán của thị trường – đặc biệt khi có các cú sốc về kinh tế, năng lượng, hoặc các biến cố địa lý – chính trị.

Hãng nào giữ được sự linh hoạt, kiểm soát chi phí chặt chẽ, mở thêm nguồn thu phụ trợ và mạng bay thông minh sẽ có cơ hội sống sót và phát triển. Còn hãng nào dựa vào mô hình cũ, chi phí cao, thiếu chiến lược đa dạng hóa có thể sẽ khó chống chọi.

Đọc thêm:

Vận Chuyển Sách bằng Đường Biển đi London

Vận Chuyển Hạt Cà Phê từ Đắk Lắk đi Birmingham

Vận chuyển đường hàng không đi Singapore